Column: Ieder evenveel is helemaal niet eerlijk [Erik Wierstra]

Een student komt bij mij. Hij wil zijn ouders opvolgen in het familiebedrijf. Vierde generatie. Hij werkt er al enkele jaren. Zijn broer trouwens ook.

De student in kwestie, Karel, is één van de duizenden studenten bij Saxion uit een ondernemersgezin. Veelal gezinnen met allerlei kleinere bedrijven: van makelaar tot veehouder, van kapsalon tot bouwbedrijf en van coachingspraktijk tot modezaak. Maar ook grote bedrijven als Dusseldorp, VDZ Geldgroep en de Zuivelhoeve. Veel van die studenten twijfelen over opvolging: wat staat me dan te wachten? Deze twijfelaars kunnen we helpen tijdens hun studietijd. Helpen hen beter te laten beseffen wat ze bij bedrijfsopvolging in het familiebedrijf te wachten staat, zodat ze een betere beslissing kunnen nemen.

Zo ook Karel. Hij wil zijn afstudeeronderzoek doen met als resultaat een helder overnameplan. En – belangrijke randvoorwaarde – de familiebanden moeten intact blijven. We praten over welke onderwerpen er wat hem betreft aan bod komen in dit afstudeeronderzoek. Fiscale (on)mogelijkheden, de rol van zijn ouders na overname, hoe hij de overname moet financieren, of het bestaande personeel past bij zijn nieuwe bedrijfsstrategie. ‘Klinkt goed, klinkt goed’, denk ik. Maar ik vraag: ‘Waar krijg jij kopzorgen van rond dit overnameproces?’ Hij zucht: ‘Tsja, mijn ouders willen dit bedrijf eerlijk verdelen.’ Eerlijk. Het klinkt redelijk dat ouders bezittingen eerlijk willen verdelen over hun kinderen. Maar wat is eerlijk? In het geval van Karel bedoelen zijn ouders: ieder de helft. Beide zoons evenveel aandelen en beiden directeur in het bedrijf. Zijn broer ziet dat wel zitten. Karel niet.

Karel is sinds zo’n twee jaar bedrijfsleider in het familiebedrijf. Hij heeft de wettelijk benodigde certificaten en diploma’s gehaald. Zijn broer daarentegen doet de catering in het bedrijf. En dat doet hij prima. Met de strategie van het bedrijf heeft ie zich echter nooit bemoeid. Net zo min met de aansturing van het personeel en de acquisitie. Hoe zou het gaan met het bedrijf als beide zonen kapitein worden? En met de familiebanden? De vraag stellen is de vraag beantwoorden.

‘Eerlijk’ betekent niet ‘evenveel’. ‘Eerlijk’ heeft eerder de betekenis van rechtvaardig en billijk. Gezien de verschillende capaciteiten en talenten van beide broers is de voorgestelde situatie van de ouders dus helemaal niet eerlijk. Recht doen aan de talenten van je kinderen; dat is eerlijk.

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief