Familiefactor: concurrentiekracht (opnieuw) benutten

Als eigenaar van een familiebedrijf bent u er zelf niet dagelijks mee bezig, maar ook uw bedrijf kent een zogenoemde familiefactor. Hierin zit voor een belangrijk deel de kracht van het familiebedrijf verscholen. Door deze factor op de juiste manier aan te spreken en te benutten, versterkt u het onderscheidende vermogen van uw bedrijf ten opzichte van uw concurrent. En dat is precies waar deze tijd om vraagt.

Er wordt veel onderzocht en geschreven over familiebedrijven. Familiebedrijven zouden sterk, duurzaam en loyaal zijn. Maar ook behoudend en soms te weinig professioneel. In de praktijk kun je als ondernemer niet veel met die conclusies. U werkt als ondernemer elke dag gewoon keihard aan uw bedrijf. Toch kunt u ook voordelen behalen als u naar de bijzondere kanten van uw bedrijf leert kijken. De familiefactor bijvoorbeeld.

Typische kant: de familiefactor
Geen enkele ondernemer start een familiebedrijf. Het lijkt of het de ondernemer en de familie is ‘overkomen’; het familiebedrijf als een ‘schitterend ongeluk’. Maar dat is in de huidige competitieve markt niet goed genoeg. Het is ondernemerskunst om het familiebedrijf als competitieve onderneming te ontwikkelen. Dan helpt het wanneer u doorziet wat de familie voor uw familiebedrijf betekent. In het familiebedrijf is de familie een belangrijke factor, die met name op vijf elementen van de bedrijfsvoering van uw onderneming van invloed is: op de mate van eenheid in besturing, op de organisatie en het proces van besluitvorming, op het (financieel) kapitaal, het menselijk/HR kapitaal en het sociaal kapitaal.

Competitief voordeel
Wanneer u weet hoe de familiefactor uw bedrijfsvoering beïnvloedt, kunt u vervolgens vaststellen hoe de familiefactor het bedrijf competitief voordeel biedt. Wat doet uw bedrijf beter doordat de familie er achter staat? U kijkt dan naar de uitwerking op bedrijfsvaardigheden, zoals innoveren, samenwerken, het omgaan met risico’s of de snelheid waarmee besluiten tot stand komen. Wat doet u daardoor beter dan uw concurrent?
Het is zaak dat u achterhaalt waar de verbanden tussen familiefactor en bedrijfsvaardigheden zitten om zo te weten te komen waar precies het competitieve voordeel van de familiefactor voor uw familiebedrijf zit. Door die verbanden te achterhalen, weet u ook waar u in moet blijven investeren, hoe de familie in te zetten en specifieke vaardigheden te behouden en wat behouden moet blijven bij overdracht, een overname et cetera.

Versterker of verzwakker
De familiefactor dient u anders in te zetten als de wereld verandert. Zeker omdat elementen van de familiefactor niet als versterker, maar ook als verzwakker voor het bedrijf kunnen optreden. Een voorbeeld van een verzwakkend element binnen de familiefactor kwam ik recent tegen bij een groothandelsonderneming die te maken had met een afnemend aantal opdrachten. Wat bleek? Het nemen van risico was als bedrijfsvaardigheid nooit bedrijfsbreed uitgerold.

Veranderingen aanbrengen
Zoals dat in uw bedrijf wellicht ook het geval is, waren de eigenaar van de groothandelsonderneming en zijn zoons gewend om zaken aan de keukentafel te bespreken. Maar wat daaruit aan afspraken voortvloeide, landde nooit op de werkvloer.

Opvallend was dat de familie altijd dacht dat deze besluitvorming in één hand een voordeel was en onderscheidend werkte. Maar toen de deals eenmaal op de werkvloer gemaakt moesten worden, werkte het niet meer. Door dit boven tafel te krijgen, kon het bedrijf veranderingen aanbrengen in de organisatiestructuur en processen op de werkvloer. Bovendien kon de kracht van de familie (de familiefactor) op andere manieren worden aangewend. Zo wordt de slagkracht van de keukentafel nu gebruikt voor het plannen van strategische overnames.

Familie als asset
Dit laatste toont eens te meer aan hoe sterk familiebedrijven kunnen zijn. En hoezeer u ook profijt van die kracht kunt hebben in tijden waarin de wereld verandert. Daarvoor is het wel zaak dat u naar uw familiefactor leert kijken. En dat u verbanden leert leggen tussen de familiefactor en de concrete bedrijfsvaardigheden. Investeer vervolgens in de familiefactor die voor u onderscheidend werkt, zeker als de markt verandert. Dit helpt u en uw naasten om de familie als asset voor het bedrijf te behouden. En zo voorkomt u dat uw sterke punt juist uw achilleshiel wordt.
Dit vergt een afstandelijke blik en dat kan lastig zijn wanneer je als ondernemer in de praktijk in het centrum van je familiebedrijf staat.

Frans Beerling, uw partner bij Familie en Bedrijf

Blijf op de hoogte met onze maandelijkse nieuwsbrief